De kracht van diversiteit in talentontwikkeling
Sport heeft de kracht om mensen en groepen met diverse achtergronden te verbinden, te inspireren en samen te brengen. Toch is de sportwereld lang niet altijd een toonbeeld van diversiteit en inclusie. Of het nu gaat om etniciteit, gender, seksuele geaardheid of lichamelijke beperkingen, niet iedereen krijgt gelijke kansen of wordt op dezelfde manier gewaardeerd.
Ook binnen talentontwikkeling in de sport wordt de kracht van diversiteit nog onvoldoende benut. En dan heb ik het hier over de diversiteit aan sporten zelf, zoals zwemmen, hardlopen, fietsen, schaatsen, voetballen, basketballen, tennissen, fitnessen, roeien of skateboarden. Ondanks dit brede assortiment geloven veel bonden, clubs en trainers dat jong talent zo vroeg mogelijk doelgericht moet trainen binnen één specifieke sport. Wie later begint, zou een onoverbrugbare achterstand oplopen.
Voor sommige sporten, zoals turnen, lijkt vroege specialisatie inderdaad cruciaal. Maar steeds meer onderzoek wijst uit dat een brede sportieve basis voor kinderen tot ongeveer 12-13 jaar veel voordelen oplevert. Natuurlijk kan één specifieke sport centraal staan, maar afwisseling vergroot de kans dat kinderen ook op langere termijn met plezier blijven sporten. Dit plezier kan verder worden gestimuleerd door spel een grotere rol te geven. Volgens Jaap Verhagen, auteur van “De kracht van de speelse geest”, is spel minder gebonden aan strikte regels. Waar er wel regels zijn, worden die flexibeler gehanteerd. Spel kan ook elk moment stoppen en hoeft geen specifiek doel te hebben.
Kortom, spel is zoals kinderen spontaan op straat sporten. Hierdoor ontwikkelen ze een breed scala aan motorische en sociale vaardigheden, leren ze hun lichaam en mogelijkheden beter kennen en verkleinen ze het risico op blessures door eenzijdige belasting. Kinderen die later specialiseren, zijn dan ook vaak mentaal flexibeler, minder blessuregevoelig en ervaren langer plezier in hun sport. Voordat veronderstelde talenten op 12-13 jarige leeftijd een definitieve keuze maken, is het daarom belangrijk dat sportverenigingen, scholen en ouders kinderen meer kansen bieden om te experimenteren en te ontdekken, ook buiten de sport.
Dat kan bijvoorbeeld door een gevarieerd (sport)programma op basisscholen aan te bieden of door samenwerkingen tussen verenigingen die het mogelijk maken om meerdere sporten of andere activiteiten (zoals muziek, dans en toneel) te combineren. De weg naar (sportief) succes is geen rechte lijn en voor niemand hetzelfde. Laten we daarom niet alleen focussen op vroege selectie van talenten, maar juist investeren in een brede basis. Zo maken we sport diverser, inclusiever en toegankelijker voor iedereen. Dat is goed voor lichaam en geest en niet te vergeten: duurzaam sportsucces.