“Bewustwording van het risico om te vallen is echt heel belangrijk”
Meer dan honderdduizend 65-plussers belanden in Nederland jaarlijks op de spoedeisende hulp na een val. De Gemeente Groningen biedt sinds 2024 beweegprogramma’s aan om ouderen bewust te maken over valpreventie en ze door bewegen steviger te laten staan. Mattie Oostra is coördinator Valpreventie en fysiotherapeut Else de Vries begeleidt de lessen.
In de Oosterparkwijk is recent het beweegprogramma ‘In Balans’, gebaseerd op Tai Chi, afgerond. Gedurende dertien weken komen ouderen wekelijks bij elkaar. Oostra is er sinds eind 2024 fulltime mee bezig om in de wijken zoveel mogelijk senioren te bereiken. “We flyeren en ik heb contact met de WIJ Teams en opbouwwerkers. Lokale nieuwsbrieven liften we ook op mee.” Deelname is overigens gratis.
De Vries werkt bij Praktijk Ebbingepoort, één van de fysiotherapiepraktijken die de groepen in de wijken begeleiden. “Ik leid de informatiebijeenkomsten en ondersteun het praktisch oefenen. Daarnaast ben ik de gangmaker om het een beetje gezellig te houden. Het moet wel leuk zijn tenslotte.”
Net als De Vries heeft Oostra in het verleden de ALO, de Academie voor Lichamelijke Opvoeding, gedaan en heeft veel met sport en bewegen. “Ik vind het ontzettend belangrijk dat ouderen gaan bewegen en blijven bewegen. En het is gewoon een serieus thema, want iedere vijf minuten belandt ergens in Nederland een senior op de spoedeisende hulp vanwege een val.”
Vanuit het GALA, het Gezond en Actief Leven Akkoord, is budget beschikbaar voor valpreventie. “Het programma bestaat uit twee onderdelen. Ten eerste doen we testen om te kijken hoeveel spierkracht iemand heeft en stellen we middels andere testen iemands risico om te kunnen vallen vast”, aldus Oostra, die sinds vorig jaar het programma echt vorm kan geven.
De stelregel om mee te doen is 65 plus, maar iets jonger is geen probleem. “De jongste is begin zestig en de oudste deelnemer tot nu toe is 96”, zo rekent Oostra uit. De Vries, die ruim twintig jaar ervaring heeft in het vak, is tot nu toe heel positief. “Deelnemers doen goed mee en leren er veel van merk ik wel. Ze zijn vaak blij verrast over de verbeteringen in balans en bewegen die ze ervaren.”
Die stimulans is essentieel zo beaamt De Vries. “We willen dat senioren doorstromen naar regulier beweegaanbod. Blijf bewegen, want des te ouder je wordt des te meer we ervoor moeten doen.” De samenwerking met Oostra is daarbij perfect. “Mattie kent de wegen in de gemeente en weet wat er speelt in de wijken en dorpen. Dertien weken is mooi, maar het gaat om structureel oppakken. Daar zit de echte winst.”
Het tweede deel gaat primair over voorlichting geven zo geeft Oostra aan. “Wat kun je er zelf aan doen? We kijken naar hoe ziet je huis eruit? Wat voor schoenen heb je aan? Hoe vaak gaat iemand naar de opticien en welke medicatie gebruikt iemand?” Door dat allemaal in kaart te brengen krijgen de lessen gericht vorm.
Het begon in september 2024 feestelijk in de Oranjewijk met de nodige regionale media-aandacht. Inmiddels verspreidt het zich over de Stad, Ten Boer en Haren. Alle relevante informatie is online te vinden op de website van Sport050.
Naast ‘In Balans’ is er het onderdeel ‘Vallen Verleden Tijd’ met aandacht voor vallen en opstaan. Tien lessen in vijf weken. “Daarbij kijken we echt naar de individuele oudere met vallen op een valmat, het afleggen van een hindernisbaan en lopen met een dienblad. Praktische oefeningen om een goed beeld te krijgen hoe hoog iemands risico is”, concludeert Oostra.
Het is logistiek puzzelen, omdat Oostra heel goed moet kijken naar de beschikbaarheid van ruimtes en fysiotherapeuten. “Tot nu toe komen we er altijd uit.” De Vries is enthousiast. “Het is voor mij een leuke nevenactiviteit om voor een groep te staan en het is prachtig om verbetering te zien.” Oostra tot slot: “Bewustwording van het risico om te vallen en blijven bewegen is echt heel belangrijk.”
